Nagorno-Karabah u fokusu izbora i istorijskih činjenica
Piše: Božidar Proročić publicista i pisac
Gotovo 30 godina međunarodna zajednica je zatvarala oči pred nezamislivim
zločinima koje su počinili Jermeni na 20 odsto teritorije Azerbejdžana koje su
okupirale jermenske oružane snage, izvršivši uništavanje naselja, istorijskih i
kulturnih spomenika i protjerivanje civila.
Nema sumnje da su uticajne međunarodne
organizacije usvojile rezolucije o bezuslovnom povlačenju okupacione jermenske
vojske sa teritorija Azerbejdžana. Nažalost, prošlo je mnogo godina od usvajanja
ovih dokumenata, ali još uvek nisu preduzete efikasne mjere.
Održavanje „predsjedničkih“ i „parlamentarnih izbora“ 31. marta 2020. u Nagorno-
Karabahu, neodvojivom dijelu Azerbejdžana, je još jedna politička provokacija na
teritorijama koje je okupirala Jermenija. Ove manipulacije, koje je organizovao
jermenski okupacioni režim u Nagorno-Karabahu pod krinkom izbora, još su jedan
namjerni udar na pregovarački proces za rješavanje jermensko-azerbejdžanskog
nagorno-karabaškog konflikta.
Jermenija takođe sprovodi politiku konfuzije svjetske
zajednice sa ovim ilegalnim izborima. Takozvani izbori su još jedan primjer
nepoštovanja međunarodnog prava od strane okupatora i nesposobnosti svjetske
zajednice da odustane od dvostrukih standarda.
Međunarodna zajednica takođe zna da su ovi „izbori“ grubo kršenje Ustava
Republike Azerbejdžan, normi i principa međunarodnog prava. Otvoreno kršenje
izbornog prava Azerbejdžanaca koji žive u Nagorno-Karabahu, u očima
međunarodne zajednice, izazvalo je osnovane proteste azerbejdžanskog naroda,
uključujući azerbejdžansko stanovništvo regiona Nagorno-Karabah.
Budući da su
legalni izbori u oblasti Nagorno-Karabah Republike Azerbejdžan mogući tek nakon
povlačenja jermenskih oružanih snaga sa okupiranih teritorija, kao i povratka
Azerbejdžanaca protjeranih iz njihovih rodnih zemalja, i osiguravanja mirnog
suživota između azerbejdžanskih i jermenskih zajednica.
Danas je teritorijalni integritet Azerbejdžana priznat od strane međunarodne
zajednice. Istovremeno, rezolucije 822, 853, 874 i 884 Savjeta bezbjednosti UN
govore o neophodnosti teritorijalnog integriteta, suvereniteta i nepovredivosti
njegovih granica. Rezolucije Savjeta Evrope, Evropskog parlamenta, Organizacije
Islamske konferencije i drugih uticajnih tijela takođe odražavaju činjenicu okupacije
azerbejdžanskih teritorija od strane Jermenije.
Iako dokumenti Savjeta bezbjednosti UN zahtjevaju hitno povlačenje okupacionih snaga sa okupiranih teritorija
Azerbejdžana, dvostruki standardi koji postoje u svijetu ne dopuštaju otklanjanje ove
nepravde. Dugoročno neaktivno djelovanje Minsk grupe OEBS-a, koja je preuzela
ulogu posrednika u rješavanju jermensko-azerbejdžanskog konflikta oko Nagorno-
Karabaha, jedan je od faktora koji sprečavaju rješavanje problema.
Međunarodna zajednica već zna da je nepriznati separatistički režim na okupiranim
teritorijama Azerbejdžana zločinačka organizacija koju je Jermenija organizovala na
osnovu etničkog čišćenja azerbejdžanskog stanovništva. Nezavisnost ove
organizacije, koja teži da se uspostavi kao nezavisna republika, nikada nije priznala
nijedna država, međunarodna organizacija ili čak sama Jermenija.
Uprkos svemu tome, agresor Jermenija je više puta ignorisala odluke međunarodnih
organizacija o konfliktu u Nagorno-Karabahu i organizovala takozvane „izbore“ na
okupiranim teritorijama Azerbejdžana. Zvanični Jerevan je svojim nezakonitim
radnjama nanio radikalan udarac mirovnim pregovorima u okviru OEBS-ove Minsk
grupe za rješavanje konflikta u Nagorno-Karabahu i inicijativama međunarodne
zajednice za stvaranje atmosfere mira i saradnje u regionu.
Rezolucije koje su donijele sve međunarodne organizacije za rješavanje jermensko-
azerbejdžanskog konflikta oko Nagorno-Karabaha naglašavaju važnost rješavanja
problema samo na principima međunarodnog prava. To znači da je teritorijalni
integritet Azerbejdžana priznat od strane međunarodne zajednice.
Konflikt u Nagorno-Karabahu mora biti riješen u skladu sa normama i principima
međunarodnog prava, a protjerani Azerbejdžanci se moraju vratiti na svoje rodne
zemlje.
S obzirom na takozvane „predsjedničke i parlamentarne izbore“ u Nagorno-Karabahu
31. marta 2020. godine, Evropska unija ponavlja da ne priznaje ustavni i pravni okvir
unutar kojeg se održavaju. Ovaj događaj ne može prejudicirati određivanje budućeg
statusa Nagorno-Karabaha ili ishod tekućeg pregovaračkog procesa.
EU podsjeća na čvrstu podršku OSCE-ove Minsk grupe i, posebno, na napore svojih
predsjedatelja da postignu napredak izvan statusa kuo i sadržajnih pregovora ka
sveobuhvatnom i održivom miru. EU je spremna za daljnju podršku naporima
usmjerenim na rano, mirno rješavanje sukoba u Nagorno-Karabahu.
