Agencija za audiovizuelne medijske usluge (AMU) objavila je Izvještaj o političkom oglašavanju tokom kampanja za izbore za odbornike u Skupštini opštine Gusinje, Skupštini opštine Kotor i Skupštini Glavnog grada Podgorica.
“Ovaj izvještaj nudi detaljnu analizu trajanja i karakteristika političkog oglašavanja tokom lokalnih izbora, uključujući procentualnu raspodjelu oglašavanja među različitim izbornim listama. Takođe, sadrži preporuke za unaprjeđenje zakonskog okvira, sa ciljem postizanja efikasnijeg nadzora i regulacije u ovoj oblasti”, kažu iz AMU u saopštenju.
Lokalni izbori – Gusinje
Ukupno trajanje političkog oglašavanja, tokom kampanje za lokalne izbore u Gusinju, u posmatranim televizijskim programima, za period od 30. avgusta do 13. septembra 2024. god. iznosilo je 7.033 sekundi ili približno dva sata za period od 15 dana.
Cjelokupno političko oglašavanje za lokalne izbore u Gusinju, emitovano na posmatranim televizijama, bilo je besplatno. Najviše besplatnog političkog oglašavanja emitovano je na Parlamentarnom programu (78,80 odsto). Na TVCG 2 emitovano je oko 18,47 odsto, dok je u programu TV Vijesti emitovano svega 2,73 odsto besplatnog političkog oglašavanja.
Od ukupnog besplatnog političkog oglašavanja posvećenog izborima za odbornike u Skupštini opštine Gusinje, najviše je ostvarila lista „Demokrate, jer čuvamo svoju zemlju“ – Aleksa Bečić – Demokratska Crna Gora (52 odsto). Slijedi lista DPS „Gusinje može bolje“ Demir Bajrović – 17 odsto, „Srcem za Gusinje“ (BS-SD-SDP) – 16 odsto, Demokratski savez Albanaca, Albanska alternativa i Demokratska unija Albanaca „Albanski forum – Zajedno za Gusinje“ – 15 odsto. Grupa birača „Pokret za Gusinje“ nije imala političkog oglašavanja.
Lokalni izbori – Kotor
Ukupno trajanje političkog oglašavanja, tokom kampanje za lokalne izbore u Kotoru, u posmatranim televizijskim programima, za period od 13. do 27. septembra 2024. god. iznosilo je 52.587 sekundi ili približno 14 sati i 36 minuta za period od 15 dana.
Od ukupnog političkog oglašavanja, 99,09 odsto se odnosilo na besplatno, a svega 0,91 odsto na plaćeno političko oglašavanje. Najviše besplatnog političkog oglašavanja, nezavisno od kategorije, emitovano je na Parlamentarnom programu (55,52 odsto), dok je u programu TV 7 emitovano svega 1,40 odsto besplatnog političkog oglašavanja. Cjelokupno plaćeno političko oglašavanje, u iznosu od 0,91 odsto, realizovano je kroz plaćene političke spotove, a zabilježeno je samo u programu TV Vijesti.
Najveća količina besplatnog političkog oglašavanja odnosila se na listu HGI na bedemu mediteranske Crne Gore (19 odsto). Slijede liste Za budućnost Kotora Grad svih nas i „Demokratska alternativa – dr Davor Kumburović – Da se Kotor pita“ – 13 odsto, Evropski savez (SD, SDP, LP i građani) – Zasjat’ će Kotor! – 12 odsto, „Vladimir Jokić – Dobar glas – Za gradonačelnika – Demokrate – PES“ – 11%, „Kotor prije svega! DPS – Neđeljko Moškov“ – 10 odsto, liste Čuvari grada – lista građana i Socijalistička narodna partija (SNP) – Demokratska srpska stranka (DSS) Odgovorno! – pet odsto, dok su liste U akciju – Budi svoj! Biraj CGA!, „Grbaljska lista – tvoja, moja, naša“, „Za Kotor“ i „Kotorski pokret – Siniša Kovačević“ ostvarile najmanje učešće u ukupnom besplatnom političkom oglašavanju – tri odsto.
Lokalni izbori – Podgorica
Ukupno trajanje političkog oglašavanja, tokom kampanje za lokalne izbore u Podgorici, u posmatranim televizijskim programima, za period od 13. do 27. septembra 2024. god. iznosilo je 730.122 sekundi ili približno 202 sata i 49 minuta za period od 15 dana.
Od ukupnog političkog oglašavanja, 98,80 odsto se odnosilo na besplatno, a svega 1,20 odsto na plaćeno političko oglašavanje. Najviše besplatnog političkog oglašavanja, nezavisno od oblika, emitovano je na programu A plus TV (37,99 odsto). Ovaj podatak uslovljen je činjenicom da su određeni sadržaji reprizirani čak jedanaest puta. U programu Srpska TV emitovano je svega 0,68 odsto besplatnog političkog oglašavanja.
Najveći procenat plaćenog političkog oglašavanja, u iznosu od 39,73 odsto, zabilježen je u programu TV Vijesti. Potom slijede A plus TV, TV Prva i Adria TV. Najmanje učešće evidentirano je u programu TV Nova M – 4,39 odsto.
Najveća količina besplatnog političkog oglašavanja odnosila se na listu „Za budućnost Podgorice – Grad svih nas“ (21 odsto). Preostale liste su imale sljedeće učešće: „Podgorička lista“ – Andrej Milović – 17 odsto, Jakov Milatović – Za bolju Podgoricu! – 14 odsto, Evropa sad – Demokrate – Još jače – prof. dr Saša Mujović – devet odsto, liste „Dr Vuk Kadić – Pokret naprijed – Za Podgoricu i porodicu“, Evropski savez – Boris Mugoša (SDP, SD, LP i građani) – Podgorica za primjer i Preokret – Ovako više ne može – Srđan Perić – sedam odsto, „I riječju i djelom! – dr Nermin Abdić“ i U akciju – Budi svoj! Biraj CGA! – četiri odsto, „Vrijeme je za red – Stranka evropskog progresa – Duško Marković“ i Crnogorska evropska partija – Novak Adžić – tri odsto.
Liste Pokret podstanara Podgorica – „Naš grad – naš dom“ – Nemanja Baošić i „Podgorica svih nas“ – Bošnjačka stranka – mr Ervin Ibrahimović ostvarile su najmanje učešće u ukupnom besplatnom političkom oglašavanju – dva odsto.
Agencija izrekla osam upozorenja zbog kršenja različitih pravila političkog oglašavanja
Nalazi Agencije za audiovizuelne medijske usluge (AMU) pokazuju da je političko oglašavanje, u načelu, adekvatno raspoređivano i emitovano unutar označenih blokova. Ipak, monitoringom je utvrđena nedosljedna primjena u dijelu označavanja sadržaja koji se odnose na besplatno i plaćeno političko oglašavanje.
Emiteri su poštovali obavezu dostavljanja evidencija emitovanog političkog oglašavanja, ali iste nijesu sadržale sve
potrebne podatke u vezi sa sadržajima od značaja za političko oglašavanje.
Za vrijeme trajanja kampanje za lokalne izbore u Podgorici, Agencija je sprovela 10 postupaka po službenoj dužnosti i izrekla osam upozorenja zbog kršenja različitih pravila političkog oglašavanja. Važno je napomenuti da Agencija nije dobila nijedan prigovor na rad emitera, niti žalbu od strane ovlašćenih predstavnika podnosioca izborne liste ili nadležnih državnih organa za sprovođenje izbornog postupka tokom kampanja za izbore u Gusinju, Kotoru i Podgorici.
I ovi održani izbori su ukazali na potrebu za sistemskim pristupom u formiranju zakonskih rešenja koja preciziraju prava i obaveze medija, nadležnih organa za sprovođenje zakona, kao i svih drugih subjekata direktno ili indirektno uključenih u izborni proces i političko oglašavanje.
Stoga, Agencija ponovo ističe važnost revidiranja zakonskog okvira kako bi se izbegla preklapanja ili odsustvo nadležnosti i obezbedila efikasnost u nadzoru, prevenciji i sankcionisanju.
U tom smislu, Agencija naglašava značaj sljedećih pitanja:
• usaglašavanje terminologije i rokova kroz tri zakona;
• početak izborne kampanje;
• redefinicija političkog oglašavanja (političko oglašavanje tokom izborne kampanje i van nje; predmet i subjekti oglašavanja);
• efikasan nadzor i mjere za sankcionisanje nedozvoljenog političkog oglašavanja (političko oglašavanje bez usvojenih pravila);
• prikriveno političko oglašavanje (definicija, odgovornost, efikasan nadzor i mjere za sankcionisanje);
• besplatno političko oglašavanje kod komercijalnih emitera i plaćeno političko oglašavanje kod javnih emitera;
• prava i obaveze lokalnih javnih emitera tokom izbornih procesa u opštini osnivaču i drugim opštinama.
Kompletan izveštaj o medijskom predstavljanju tokom kampanje za lokalne izbore u Gusinju, Kotoru i Podgorici dostupan je na sajtu Agencije – www.amu.me.
