Pogledajte istorijski preśek o položaju Pravoslavne crkve u našoj zemlji.
1219. – Rastko Nemanjić (Sveti Sava) formira Zetsku eparhiju na prostoru današnje Crne Gore.
1346. – na Saboru u Skoplju Zetska eparhija uzdignuta u rang Mitropolije zetske.
1459. – prvi put ukinuta Pećka Patrijaršija.
1485. – Ivan Crnojević, osnivač Cetinja i vladar Crne Gore, imenuje mitropolita i osniva Cetinjsku mitropoliju koja postaje nezavisna crkvena institucija. U to vrijeme Srpska crkva je prestala da funkcioniše kao jedinstvena institucija. U takvim okolnostima, Cetinjska (Zetska) mitropolija, koja je početkom trinaestog vijeka ustanovljena kao episkopija Srpske crkve, postala je faktički samostalna vjerska institucija u nezavisnoj državi Crnojevića.
1504. se prvi put pominje Mitropolija crnogorska i primorska kao nasljednica Mitropolije zetske.
1696. Vladika (funkcija koja objedinjuje državnu i crkvenu vlast) Danilo I Petrović Njegoš rukopoložen u Pečuju.
1766. je ponovo ukinuta je Pećka Patrijaršija kao majka crkva Cetinjske mitropolije.
Mitropoliti Pravoslavne crkve u Crnoj Gori su, od ukidanja Pećke Patrijaršije, najprije birani na Zboru crnogorskih glavara, a zatim je njihovo rukopolaganje obavljano u pravoslavnim crkvama izvan tadašnje Pećke patrijaršije na čijem je čelu patrijarh kojeg je postavio osmanski Sultan.
1784. Sveti Petar Cetinjski postao vladika u Sremskim Karlovcima.
1833. Petar II Petrović Njegoš zavladičen u Petrogradu (Sankt-Peterburg).
1851. zvanični katalog Ruske crkve navodi Crnogorsku pravoslavnu crkvu kao autokefalnu.
1852. vladar Crne Gore postaje knjaz Danilo Petrović, koji razdvaja državnu i crkvenu vlast.
1855. Katalog autokefalnih pravoslavnih crkava Sintagma koji je, po odobrenju Carigradske patrijaršije, objavljen u Atini, pod rednim brojem 9. navodi Crnogorsku pravoslavnu crkvu kao autokefalnu.
1884. odlukom Knjaza Nikole Petrovića za mitropolita Crnogorske pravoslavne crkve postavljen je Mitrofan Ban, koji je hirotonisan u Rusiji 1885. godine. Mitrofan Ban je ujedno posljednji mitropolit izabran u Crnoj Gori.
1890. zadarski episkop Nikodim Milaš, zapisao je u knjizi “Crkveno pravoslavno pravo” da je Cetinjska mitropolija autokefalna, navodeći je kao treću u katalogu.
1903. donesen je Ustav Svetog Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve u kome se navodi status autokefalnosti.
1905. Ustav Knjaževine Crne Gore u članu 40. normira položaj pravoslavne crkve u Crnoj Gori: “Državna vjera je u Crnoj Gori istočno pravoslavna. Crnogorska je Crkva autokefalna. Ona ne zavisi ni od koje strane Crkve, ali održava jedinstvo u dogmama s istočno pravoslavnom Vaseljenskom Crkvom.”
1918. nakon završetka Prvog svjetskog rata, nezavisna država Crna Gora je prisajedinjena Srbiji, Kralju Nikoli Petroviću zabranjen povratak u Crnu Goru, formirana Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca (Jugoslavija). Time je faktički je ukinuta samostalna Pravoslavna crkva u Crnoj Gori.
1920. Regent Aleksandar Karađorđević donosi dekret o ujedinjenju svih pravoslavnih crkvenih oblasti u Kraljevstvu Srba Hrvata i Slovenaca čime ukida Crnogorsku pravoslavnu crkvu.
