Crna Gora je dodatno izložena hibridnim operacijama: geografski i demografski je mala, nedavno postala članica NATO, ima specifičnu istoriju nastanka sa složenom etničkom strukturom i specifičnim odnosima sa Srbijom – ali dobro je što su NATO sajber timovi u Crnoj Gori, smatra Jelena Milić, direktorka Centra za evroatlanske studije.
Ona smatra da je dobro što se Crna Gora priprema da se odbrani od sajber napada i što su timovi NATO u Crnoj Gori, ali napominje da u našoj državi postoje prokremaljske strukture koje su akteri političkog života koje se zalažu za demokratiju moskovskog tipa.
“U Crnoj Gori postoje prokremaljske strukture koje su akteri političkog života koje se zalažu za demokratiju moskovskog tipa. Dio hibridnih operacija koji se sada sprovodi u Crnoj Gori pod formom demonstracija protiv „lošeg zakona“ dolazi od prokremaljskih struktura”, kaže Milić u intervjuu Pobjedi.
Ona kaže da ni jedna zemlja nije sigurna kada je u pitanju hibridni rat bez obzira što je članica NATO.
“Bili smo svjedoci pokušaja puča od strane Rusije u Crnoj Gori. Ne treba zaboraviti da je NATO sajber usvojio početak i domen rata. Dakle, napad u vodi, kopnu i vazduhu zemlje članice mogao je da izazove pozivanje na član 5. kolektivne reakcije – jer napad na jednu zemlju članicu je napad na sve zemlje NATO. Sada to pravilo važi i za napad u sajber prostoru, a dio hibridnih operacija se obavlja i u sajber prostoru”, navodi Milić i dodaje da je naravno i Crna Gora izložena tim napadima.
“Idu joj izbori, ali i mnogo veće zemlje su bile izložene operacijama u sajber prostoru koje su dolazile od državnih i ne državnih aktera. Imate i vrstu napada koja je slična onoj u Srbiji: institucije sistema i oni koji sprovode zakone pozivaju se da arbitrarno djeluju prema demonstrantima i onima koji treba da sprovedu zakon, na osnovu toga da li se demonstranti, prema njihovim kriterijumima, zalažu za dobru i časnu stvar ili ne. To je opasan presedan na koji mora da se pazi”, ističe Milić.
Ona kaže i da demokratska kontrola oružanih snaga u Crnoj Gori možda još nije savršena, ali igrati na etničke podjele i koristiti sistem oružanih snaga da reaguje arbitrarno je poziv na puč i poziv na odbijanje komandnog lanca koji postoji sa legitimnim institucijama i zakonima Crne Gore.
“To smo čuli od srpskih lidera sad nedavno tokom ovih vrlo složenih i opasnih dešavanja u Crnoj Gori oko demonstracija zbog Zakona o slobodi vjeroispovesti. Dolazimo do ključne teme: Vi morate i sami da pazite da se ne namjestite da budete žrtva hibridnih operacija i da im ne dajete tako lako upliv”, zaključila je Milić.
