Proširivanje kruga srodnika koji mogu biti živi davaoci organa, obezbjeđivanje sljedljivosti i kontrole kvaliteta i bezbjednosti organa, osnovne su izmjene i dopune Zakona o uzimanju i presađivanju ljudskih organa, koje je danas utvrdila Vlada.
Iz Ministarstva zdravlja kazali su da je predlog zakona pripremio taj resor u cilju dodatnog usklađivanja domaćeg zakonodavstva sa propisima Evropske unije (EU), koji se odnose na oblast presađivanja organa, saglasno komentarima Evropske komisije.
„Donošenje ovog zakona je jedan od uslova za ispunjavanje drugog završnog mjerila za zatvaranje Pregovaračkog poglavlja 28 – zaštita potrošača i zdravlja”, kaže se u saopštenju Ministarstva.
Oni su naveli da se usaglašavanje sa EU direktivama posebno odnosi na razmjenu informacija kojima se obezbjeđuju i prate informacije o karakterizaciji davaoca i organa, sljedljivosti i o ozbiljnim neželjenim događajima i ozbiljnim neželjenim reakcijama.
“Predlogom ovog zakona proširen je krug srodnika koji mogu biti živi davoci organa, a to su osobe sa kojim je srodnik po krvi u pravoj liniji (dijete, roditelj, baba i djed) i u pobočnoj liniji do četvrtog stepena (brat, sestra, tetka, stric, ujak i njihova djeca), kao i bračni, odnosno vanbračni supružnik i partner u zajednici života lica istog pola”, navodi se u saopštenju.
Dodaje se da se po prvi put uređuje mogućnost nesrodničkog davanja organa živih davalaca, koje mora biti zasnovano na osnovnim načelima davanja organa u svrhu liječenja.
Načeli se odnose na pristanak, odnosno saglasnost davaoca i primaoca, davanje u cilju liječenja, nekomercijalno davanje, a posebno kao dobročino davanje, bez novčane ili druge odgovarajuće naknade, uz slobodno izraženu volju.
Kako se dodaje, propisano je da o uzimanju organa od živog davaoca u svrhu presađivanja primaocu sa kojim se nalazi u posebnim prijateljskim, emotivnim i sličnim odnosima, o uzimanju organa odlučuje Ministarstvo.
Navodi se da Ministarstvo odlučuje na osnovu mišljenja Bioetičkog komiteta, koji obrazuje kao stručno savjetodavno tijelo koje čine istaknuti stručnjaci iz oblasti medicine, medicinske etike, psihologije, socijalnog staranja, prava i drugih oblasti koje su od značaja za ove postupke.
“Posebna važnost pridaje se etičkom aspektu i dobročinosti ovih postupaka, što je i smisao davanja organa radi presađivanja u svrhu liječenja i poboljšanja kvaliteta života lica kojima je ovo jedini način liječenja”, kaže se u saopštenju.
