Kosovo je dobilo status pridruženog člana u Parlamentarnoj skupštini NATO-a na sastanku Skupštine u Sofiji u Bugarskoj. Većina zemalja članica podržala je ovu odluku, 14 je bilo uzdržano, a protiv je glasala samo Mađarska, objavili su prištinski mediji.
Odluku je danas, 27. maja, donijela Parlamentarna skupština NATO-a, saopštio je poslanik Pokreta Samoopredjeljenje Driton Hiseni.
„Napredak statusa dolazi poslije nekoliko godina odlične saradnje između Skupštine Republike Kosovo i Parlamentarne skupštine NATO. Od juna 2014. bili smo predstavljeni kao delegacija posmatrača“, napisao je Hiseni na Facebook, koji je i predsjedavajući kosovske delegacije u Parlamentarnoj skupštini NATO.
Dodao je da brojna pisma i kontinuirani napori delegacije Srbije, ali i drugih političkih aktera u Beogradu, nisu uspjeli da spriječe Kosovo da unaprijedi svoj status.
Kako funkcioniše Parlamentarna skupština NATO?
Parlamentarna skupština NATO je institucionalno odvojena od Alijanse, ali služi kao važna poveznica između tog vojnog saveza i parlamenata zemalja članica.
Sastoji se od 281 delegata iz sve 32 zemlje članice NATO.
Pored njih, u njegovim aktivnostima učestvuju i delegati iz devet pridruženih zemalja, četiri pridružene mediteranske zemlje, kao i osam parlamentarnih posmatračkih delegacija.
Pridruženi članovi – ono što Kosovo želi da postigne – mogu predstaviti rezolucije i podnositi amandmane na rezolucije. Takođe, oni mogu služiti kao specijalni izvjestioci udruženi u komitete, kako bi predstavili svoje perspektive u izvještajima Parlamentarne skupštine NATO.
Međutim, oni nemaju pravo glasanja o izvještajima, rezolucijama ili rukovodstvu Parlamentarne skupštine, niti doprinose njenom budžetu.
Trenutno je devet pridruženih članova, među kojima su Srbija i Bosna i Hercegovina.
Skupština Kosova je već godinama posmatračka delegacija sa dva mjesta u Parlamentarnoj skupštini NATO. Sa unaprjeđenjem statusa povećala bi se i kosovska delegacija.
Na sastanku u Sofiji učesnike će primiti generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg i drugi visoki zvaničnici Alijanse i zemlje domaćina – Bugarske.
Razgovaraće se o temama koje se odnose na evroatlantsku odbranu i bezbjednost, sa fokusom na podršku Ukrajini i prioritete ovogodišnjeg samita NATO, koji će se održati u julu u Vašingtonu.
“Očekuje se da će Skupština tokom sjednice učvrstiti svoj nepokolebljiv stav o neopravdanom, ničim izazvanom i brutalnom ratu Rusije protiv Ukrajine, razgovarati o pružanju trenutne i dugoročne pomoći Ukrajini i usvojiti deklaraciju podrške Ukrajini do njene pobjede”, saopšteno je iz Parlamentarne skupštine NATO.
Kosovo i NATO
Nakon što je Rusija pokrenula invaziju punog obima na Ukrajinu u februaru 2022. godine, kosovske vlasti su zatražile ubrzano članstvo u NATO.
“Ubrzano članstvo Kosova u NATO i uspostavljanje stalne baze američkih snaga su neposredna potreba za garantovanje mira, bezbjednosti i stabilnosti na Zapadnom Balkanu i šire”, rekao je tadašnji ministar odbrane Kosova, Armend Mehaj.
NATO nije komentarisao ovaj zahtjev Kosova, ali je uvjerio da njegova mirovna misija u zemlji (KFOR) “omogućava hitno rješavanje bilo kakvog razvoja događaja koji može uticati na bezbjednosnu situaciju”.
NATO snage su na Kosovu prisutne od juna 1999. godine, nakon završetka rata i povlačenja srpskih snaga.
Kosovo graniči sa tri države članice NATO: Albanijom, Crnom Gorom i Sjevernom Makedonijom.
U redovima NATO su četiri zemlje koje još ne priznaju nezavisnost Kosova: Grčka, Španija, Rumunija i Slovačka.
